Baza Ofiar Zbrodni Wołyńskiej





Zbrodnia w miejscowości Derżów [pow. Żydaczów] w dniach od 8 do 12 maja 1944 r.


Miejsce śmierci

Województwo
Miejsce śmierci / Miejsce zbrodni
Informacja
podział administracyjny sprzed II wojny światowej (ok. 1938 r.), niezależnie od daty popełnienia zbrodni

Ofiary

NAZWISKO I IMIĘ / ZBRODNIA
Zbrodnia w miejscowości Derżów [pow. Żydaczów] w dniach od 8 do 12 maja 1944 r.
Data śmierci / Data zbrodni
1944-05-08/1944-05-12
Informacje / Okoliczności śmierci
Nocą z 8 na 9 maja 1944 r. oddział UPA pd. "Jawira" oraz lokalna bojówka upowska dokonały napadu na wieś Derżów. Zamordowano 60 Polaków, spalono kościół oraz część gospodarstw. Z innych źródeł 10 maja 1943 r. w miejscowości Derżów banda uzbrojonych nacjonalistów ukraińskich pod nazwą Makiwka wtargnęła do kościoła, w którym odbywało się nabożeństwo majowe. W kościele były siostry zakonne prowadzące w tej miejscowości sierociniec wraz z dziećmi, byli też mieszkańcy. Podczas tego napadu zabito wszystkie zakonnice, dzieci i mieszkańców, którzy byli na nabożeństwie. Zakonnice były wyciągane na wieżę, gwałcone i wyrzucane przez okna w wierzy. Zginęło łącznie 70 osób.Kościół po mordzie został spalony. Z innych źródeł w napadzie brali udział Ukraińcy: Michał Hładij, Michał Bereziński, Dubyk. Wg innych źródeł zginęło łącznie 37 osób nieznanych z nazwiska mieszkańców wsi. Zamordowani podczas napadu ukraińskich nacjonalistów na wieś w nocy z 9 na 10 maja 1944 r. Z innych źródeł zginęły 82 osoby, wśród napastników byli: Andrzej Hłodiej, Michał Hłodiej, Michał Brzeziński, Paweł Dąbek/Dudek, Bazyl Bogonos, Kucharyszyn, Dymitryj Dziewjonek, Władij. Według innych relacji w dniu 12 maja 1944 r. banda upowska licząca 80 osób napadła na wieś Derżów, mordując 65 Polaków. Z innych źródeł napad miał miejsce 10 maja 1944 r.
Liczba ofiar
37/82
Narodowość / Przynależność etniczna
polska
Miejsce zamieszkania
Derżów, wieś
Parafia (wg. zamieszkania)
Derżów

Źródła, dokumenty, fotografie

Źródło
OKWr S.10/01/Zi t.18, Uwierzytelniona kserokopia protokołu oględzin materiałów archiwalnych z dnia 4.11.2011, k. 3455, OKWr S.10/01/Zi t.19: Protokół przesłuchania świadka Franciszka Kosiorowskiego z dnia 26.11.1991 r., k. 3631-3632, Protokół przesłuchania świadka Bronisława Pietruszewskiego z dnia 02.03.1992 r., k. 3634-3635, Protokół przesłuchania świadka Michaliny Krzysiak z dnia 10.04.1992 r., k. 3636, Protokół przesłuchania świadka Stefana Szajnowskiego z dnia 09.06.1992 r., k. 3641, Protokół przesłuchania świadka Heleny Juchy z dnia 09.06.1992 r., k. 3644-3645, Protokół przesłuchania świadka Emilii Kalicińskiej z dnia 16.06.1992 r., k. 3646, Protokół przesłuchania świadka Edwardy Zofii Kapka z dnia 17.06.1992 r., k. 3647-3648, Protokół przesłuchania świadka Henryka Kraszewskiego w dniu 25.08.1993 r., k. 3763, OKWr S.10/01/Zi t.20, Protokół przesłuchania świadka Bazylego Kraszewskiego w dniu 17.05.1994 r., k. 3910-3913,,S.10/01/Zi t. 21, Protokół przesłuchania świadka Ludwiki Hamal z dnia 12.07.1995 r. k. 4156-4158; OKWr S.10/01/Zi t.19, Protokół przesłuchania świadka Stefanii Biegan w dniu 20.08.1992 r., k. 3651-3652, Protokół przesłuchania świadka Justyny Kraszewskiej w dniu 25.08.1993 r., k. 3761-3762, Protokół przesłuchania świadka Henryka Kraszewskiego w dniu 25.08.1993 r., k. 3763, OKWr S.10/01/Zi t.20, Protokół przesłuchania świadka Anny Kraszewskiej w dniu 15.07 .1994 r., k. 3951-3952, OKWr S.10/01/Zi t. 26, Protokół przesłuchania świadka Stanisława Hamala z dnia 06.05.2004 r., k. 5098-5100, OKWr S.10/01/Zi t. 27, Protokół przesłuchania świadka Janiny Kraszewskiej z dnia 21.10.2004 r., k. 5234-5238, Protokół przesłuchania świadka Ludwiki Najborowskiej z dnia 14.11.2005 r., k. 5373-5378, OKWr S.10/01/Zi t. 28, Protokół przesłuchania świadka Jakuba Kraszewskiego z dnia 25.01.2006 r. z załącznikami, k. 5407, OKWr S.10/01/Zi t.34, Protokół przesłuchania świadka Tadeusza Najborowskiego z dnia 22.05.2015 r., k.6735-6738, Polacy i Ukraińcy pomiędzy dwoma systemami totalitarnymi : 1942-1945. Poljaki u Ukraincu mis dvoma totalutarnimi sistemami 1942-1945. Cz. 1-2, red. oprac. nauk. Grzegorz Motyka, Jurij Szapował; red. Wanda Chudzik [i in.]; przekł. Iwan Kozłowski, Warszawa-Kijów 2005, seria: (Polska i Ukraina w latach trzydziestych-czterdziestych XX wieku. Nieznane dokumenty z archiwów służb specjalnych. T. 4): Informacja ukraińskiego podziemia z 14 czerwca 1944 r. dotycząca antypolskich akcji w rejonie Stryja, s. 1059, "Wiadomości z Ziem Wschodnich" nr 8 (fragment), s. 1071, S. Siekierka, H. Komański, E. Różański, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie stanisławowskim 1939-1946, Wrocław 2008, s. 755-756
Opisy załączników, linki zewnętrzne

Powiązania

Zobacz również

Kontakt

Informacja
Formularze kontaktowe niedostępne w wersji moblinej (telefony komórkowe)
do góry